Blog

Pieśń IX z ksiąg pierwszych Kochanowskiego, zaczynająca się od słów „Chcemy sobie być radzi”, jest utworem refleksyjnym, w którym autor, jak w wielu innych pieśniach czy fraszkach, dzieli się z czytelnikiem swoimi przekonaniami na temat właściwej postawy wobec losu i nieznanej przyszłości. Z tekstu wyłaniają się filary światopoglądu artysty, nade wszystko wyobrażenia o tym, co powinien czynić człowiek, by być szczęśliwym. Cechą bardzo charakterystyczną dla literatury renesansu było wpisane w nią przekonanie, że człowiek ma prawo i powinien być szczęśliwym za życia, już tu, na ziemi i że wcale nie oznacza to utraty szans na zbawienie. 
Czytaj dalej

Gdyby zastanawiać się nad takim ujęciem problematyki „Lalki”, żeby była jak najbardziej aktualna i ważna współcześnie, to o pierwszeństwo na pewno rywalizowałoby spojrzenie na powieść jako na dzieło o elitach, o mechanizmach ich powstawania i alienacji, czyli odrywania od większości, dzięki której zdobyły pozycję i której powinny służyć.
Czytaj dalej

    MIĘDZY POEZJĄ, FILOZOFIĄ, MUZYKĄ I OBRAZEM

Czuję się w obowiązku zredagować wpis poświęcony sztuce analizy. Wiedza na temat tego, jak ją przeprowadzać jest umieszczona w omówieniach poszczególnych lirycznych utworów dostępnych już na tym blogu. Lista znajdzie się poniżej, choć będzie miała charakter otwarty. Pamiętam, jak na studiach od prowadzącego ćwiczenia z analizy usłyszeliśmy, że nie ma metody i że, cytuję: trzeba mieć nosa. Pamiętam, że byłem wściekły, oburzony. Przecież sztuki bądź warsztatu „posiadania nosa” nauczyć nas nie mógł. Miałem wrażenie, jakby z nas, zapalonych do nauki młodych studentów, po prostu zakpił.  
Czytaj dalej

Trzeci kolejny wpis poświęcony „Zbrodni i karze”. Można mi zarzucić monotematyczność. Czuję się jednak w obowiązku dodać ważne wiadomości uzupełniające poprzednie wpisy, by ktoś szukający tu wiedzy, nie przeżył gorzkiego rozczarowania. Jednym z najciekawszych pytań w powieści jest to, dlaczego Rodion zabił. Nie pochodził z kryminogennej rodziny, wiele osób było przekonanych o jego szlachetności i dobroci. Gdy taki ktoś zabija, zagadka jest jeszcze większa. Zrabowane dobra nie były celem najważniejszym, nie zrobił z nich użytku. Dlaczego zatem?
Czytaj dalej

Czymże byłoby życie bez przyjaciół i kim bohater powieści bez wiernego towarzysza? Wokulski i Rzecki, Wokulski i Szuman, Don Kichot i Sancho Pansa, Robinson i Piętaszek. Banalny ten początek, infantylny może, ale bez Razumichina powieść Dostojewskiego byłaby tak mroczna, że nie dałoby się jej chyba przeczytać. Przyjaciel Rodii nie dzieli się z nikim egzystencjalnymi niepokojami, bierze życie takim, jakie mu przypadło w udziale, a nie jest wcale lepsze od tego, które musi wieść Rodia.
Czytaj dalej

 KLASYKA LITERATURY ŚWIATOWEJ, TOP WSZECH CZASÓW

Według Lwa Szestowa, Dostojewski wpisał w postać Rodiona Raskolnikowa fundamentalne dla każdej myślącej jednostki pytanie: w imię czego człowiek powinien być dobry? Religie za dobroć, prawość i skromność obiecują wieczne życie, filozofowie antyku uczą, że postępować szlachetnie po prostu należy. Nie ma żadnego przekonującego argumentu i żadnej pewnej nagrody.
Czytaj dalej

Król Lear i Błazen filozof

„Król Lear” to tragedia, której autor nie szczędzi nam chyba żadnej prawdy na temat ludzkiej małości i podłości, ale też równie jasno pokazuje krystaliczną szlachetność ludzi lojalnych, wiernych i bezinteresownie sprzeciwiających się złu. Bohaterem tytułowym jest wiekowy monarcha. Jak to nieraz mistrz William przedstawiał, ludzie doświadczeni, zaprawieni w bojach z przeciwnikami potrafią popełnić prosty, szkolny, jak to się mawia, błąd, którego konsekwencje są straszne.
Czytaj dalej

„Czego chcesz od nas, Panie” to hymn dziękczynno-pochwalny znany także jako Pieśń XXV z ksiąg wtórych. Nazywany bywa manifestem renesansu. Nie ma powodu do protestu, zwłaszcza że dostrzeżemy w nim echa „Mowy o godności człowieka” Giovanniego Pico della Mirandoli uważanej powszechnie za jeden z fundamentalnych tekstów piętnastowiecznego włoskiego humanizmu.
Czytaj dalej

Czy to nie bodaj Paul Cazin, francuski badacz literatury polskiej uznał, że fraszka jest gatunkiem stworzonym przez Jana Kochanowskiego? Oczywiście, forma ta nawiązuje między innymi do antycznego epigramatu i anakreontyku, ale na pewno jej cechą zasadniczą jest różnorodność tematyczna. Wyszły bowiem spod pióra renesansowego artysty fraszki refleksyjne, filozoficzne, patriotyczne, ale też satyryczne, miłosne, biesiadne, upamiętniające jakąś postać lub zdarzenie, obsceniczne, żartobliwe lub będące po prostu formą literackiej zabawy.
Czytaj dalej

Osiemnastowersowy utwór dzieli się na trzy części. Pierwsza zbudowana jest na zasadzie apostrofy do ubiorów, drobiazgów codziennego użytku należących do zmarłej, drugą wypełnia apostrofa do córeczki. Ostatnie cztery wersy gubią formę zwrotu do kogoś lub czegoś a zamieniają się w opis sytuacji tworzony przez zewnętrznego, zdystansowanego, zrezygnowanego obserwatora. 
Czytaj dalej