Blog

Realizm obecny jest w literaturze od dawna, ale dopiero w XIX wieku stał się rozpoznawalną, wyrazistą tendencją, dzięki czemu właśnie z tym okresem najczęściej go kojarzymy. Nastąpił po romantyzmie, a jego młodszym bratem był naturalizm. Skąd się wziął? Już Arystoteles pisał o mimesis, czyli naśladowaniu rzeczywistości przez pewne odmiany sztuki. Niektórzy wiążą go z rozwojem mieszczaństwa jako liczącej się warstwy, mówiąc językiem potocznym, twardo stąpającej po ziemi. Inni zwracają uwagę na fakt, iż rozkwitł w okresie, gdy wzmocniło się zaufanie do świata materialnego, a duchowość, religijność i intuicjonizm zeszły na dalszy plan.  
Czytaj dalej

Utwór zbudowany został na zasadzie apostrofy do Mądrości. Z opisu wynika, że za nazwą tą kryje się filozofia stoicka. Ona bowiem wykorzenia frasunki, czyli zmartwienia, sprawia, że człowiek nie odczuwa strachu i nie dotykają go skutki złych przygód. W ostatnich słowach kryje się prawdopodobnie ironia odautorska. Stoicyzm powinien zapewnić praktykującemu go wyznawcy „jednaką myśl tak w szczęściu jako i w żałobie”. Podmiot liryczny, poeta i myśliciel opisuje tę doktrynę, ale po to, by nazwać nieludzką i nieprawdziwą.
Czytaj dalej

Pozytywizm to epoka w polskiej kulturze, którą umownie rozpoczyna upadek powstania styczniowego w 1864 roku, a kończy ujawnienie się szeregu nowych zjawisk w sztuce i życiu intelektualnym na początku lat dziewięćdziesiątych XIX stulecia. Pozytywizm rozwijał się w cieniu katastrofy, jaką okazała się klęska kolejnego narodowowyzwoleńczego zrywu oraz pod wpływem zachodnioeuropejskiej filozofii i nauki.
Czytaj dalej

Wisława Szymborska to poetka nadająca artystyczną formę absurdom i paradoksom naszego świata. Czyni to chyba po to, by wskazać nam domowe zadanie do odrobienia. Uważny czytelnik, miłośnik jej talentu w szczególności, nieraz będzie miał szansę dzielić z autorką zadziwienia nad zagadkowymi zjawiskami w ludzkich porządkach. W analizowanym tu utworze dość niewiele poświęca ona uwagi samemu fenomenowi zakochania i szczęścia. Bardziej interesuje ją, jak wiele niezdrowych emocji otoczenia budzi udany, satysfakcjonujący związek dwojga kochanków. Mistrzowsko operuje elementami mowy potocznej i słowną grą opartą na stałych związkach frazeologicznych i zaskakujących połączeniach słów.
Czytaj dalej

 Tak może wyglądał teatr, w którym Moliere wystawiał swe komedie dzięki mecenatowi Ludwika XIV 

„Skąpiec” jest komedią ukazującą wynaturzenie, jakim jest urągające człowieczeństwu zaprzedanie życia majątkowi. Czytając komedię Moliere’a, nie sposób nie przyznać racji słowom Seneki Młodszego, że nie wolno pieniądzom służyć, trzeba im rozkazywać. Harpagon, sześćdziesięcioletni lichwiarz, wdowiec i ojciec dwojga dorosłych dzieci, zapomniał chyba, kim powinien być dla najbliższych i jakim darem jest samo istnienie, wola, zdolność do namysłu i kierowania swoim losem. Ogarnięty jest jedną obsesją – gromadzenia dóbr w brzęczącej monecie i unikania jakichkolwiek wydatków. Aż dziw bierze, że Kleant i Eliza nie wdały się w niego i wyrosły na przyzwoitych ludzi.
Czytaj dalej

 Krzysztof Kamil Baczyński - utracony geniusz, czy poeta zawdzięczający sławę okolicznościom? 

Cóż tak szczególnego w twórczości Baczyńskiego, że wszedł do kanonu polskiej poezji współczesnej? Był symbolem kotwiczącym zbiorową pamięć w tragedii wojny i okupacji? Oczywiście, że tak. Gdy rosła i umacniała się popularność jego dorobku, nikt nie śnił nawet o Muzeum Powstania Warszawskiego. To jednak nie wszystko. Trwałą wartością liryki tego artysty jest umiejętność tworzenia nasyconych emocjami obrazów poetyckich, prostych, ale otwierających wyobraźnię czytelnika. Nieoceniona wydaje mi się szczerość uczuć, które, być może, inny patriota, żołnierz ukrywałby przed otoczeniem, nawet przed samym sobą. Utwory Baczyńskiego to zamknięta w słowach młodość z jej obawami o przyszłość, niepewnością siebie, poszukiwaniem prawdy o sobie, to żywe lęki i zapamiętana arkadia utraconego dzieciństwa.
Czytaj dalej

Utwór jest przykładem literatury demaskatorskiej i oskarżającej. Uderza w dobre samopoczucie człowieka, który wszystkie żyjące istoty stara się bezwzględnie podporządkować i wykorzystać. Podmiot liryczny występuje w roli tarsjusza, egzotycznej małpiatki, niewielkiej, ale wyposażonej przez naturę w niezwykle duże oczy. 
Czytaj dalej